Ödülle Yemek Yedirmek Neden Sakıncalıdır?

 

Çocuklar bazen yemek yemeyi reddedince, aileler farklı yöntemler ile çocuğa yemek yedirmeye çalışır. Bunlardan bir tanesi de ödüldür. Örneğin, “yemeğini yedikten sonra çikolata yiyebilirsin” veya “ödevini yaparsan dondurma yiyebilirsin” şeklinde cümleler kurar.

Ödül vererek yemek yedirmek gerçekten doğru mu?


Aston Üniversitesi’nden Dr. Jackie Blissett ve meslektaşları, ödül ile beslenme arasındaki ilişkiyi anlamak için bir araştırma yapıyor.[1] 3-5 yaş arasında 66 çocuğu bir odaya alıyorlar. Çocukları iki gruba ayırıyorlar. İki grup da puzzle yapacak ama bir fark var. İlk gruptaki puzzle’ın parçalarının bir tanesi eksik. Diğer grupta tüm puzzle parçaları tam. Yani, ilk gruptaki çocukların puzzle’ı tamamlama şansları yok. Bunun amacı çocuklarda bir hayal kırıklığı oluşturmak. Puzzle uygulaması bittikten sonra çocuklara oyuncaklar ve farklı yiyecekler sunuyorlar. Bakalım hangi grup, daha çok yemek yiyecek?

 

Tabii bu sırada çocukların annelerine de bir anket uyguluyorlar. Ankette: “Yemek yedirirken, ödül kullanılır mısınız?” diye soruyorlar. Araştırma sonunda keşfediliyor ki aile, yemek yedirmek için ödül kullanıyorsa, çocuk hayal kırıklığına uğradığında bu duygusunu yönetmek için yemek yiyor. Yani, yemekten aldığı hazzı, bir duygu düzenleme aracı olarak kullanıyor. Neden?

 

Çikolata gibi yiyecekleri ödül veya acıyı hafifletmek için çocuklarımıza verdiğimiz an, istemeden de olsa çocuklarımıza “Duygularınla başa çıkmak için yemeği kullanabilirsin.” mesajı veriyoruz. Bu durumda çocuklar üzüntülerini anlamaktansa ve onu yönetmektense, o duygudan kaçmayı ve yiyecekten alacağı hazza odaklanmayı öğreniyor. Yani, yiyecekle olumsuz duygularından kaçmayı öğreniyor. Ergen veya yetişkin olduğu zamanda, ne zaman kaygılı, stresli, üzüntülü veya huzursuz hissederse, bu olumsuz duygulardan kaçmak, kendini avutmak veya kendini teselli etmek için yemek yemeye başvuruyor. İşin kötüsü, duygusunu yönetmek için yemek yediğinde; sağlıklı değil, bol yağlı ve şekerli ürünleri seçiyor. Hem daha sağlıksız oluyor hem de kilo sorunu yaşıyor.

 

Onun için çocuğa ödül ile yemek yedirmektense, evde bir yemek düzeni kurmalıyız. Bunu daha sonra detaylı ele alacağız.

 

Dr. Özgür Bolat

Eğitim Bilimci

Kaynak:

 

  1. Jackie Blissett, Emma Haycraft, Claire Farrow, Inducing preschool children’s emotional eating: relations with parental feeding practices,The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 92, Issue 2, August 2010, Pages 359–365